Geestelijk leven van Sint Jozef
Feestdag 19 maart
Op dinsdag 19 maart vieren we het hoogfeest van Sint Jozef, de echtgenoot van Maria en voedstervader van Jezus. Hij wordt vereerd als patroon van de Kerk. Diaken Edwin Veldman schreef in het parochieblad een mooie overweging.
Sint Jozef altaar
Als we voor dit Sint Jozefaltaar staan, of neerknielen, kunnen we het volgende zien en vervolgens overwegen. Het grootste beeld in het midden is dat van Sint Jozef. In zijn rechterhand heeft hij een lelie. Dat attribuut geeft aan wat Sint Jozef is: rein, zuiver, kuis, deugdelijk, puur in heel zijn levenswijze. Het bovennatuurlijke, goddelijk leven geheel verweven met zijn aardse leven. Op zijn linkerarm zit het kind Jezus. Jezus wijst met zijn ene hand naar het hart van Sint Jozef. Een heilig hart, een puur hart. Het hart is de kern van wat een mens is. Jezus zit op de hand van Sint Jozef, als zittend op een troon. Hij houdt zijn hand op de wereldbol en kijkt vanuit deze positie de wereld in. Het is al een verwijzing naar datgene wat de volwassen Jezus gaat doen: Hij gaat de hand bovenop de wereld leggen, Hij gaat de wereld verlossen. Door de twee flankerende beelden worden deze gedachten ondersteund. Naast de voedstervader Sint Jozef met het kind Jezus staan Maria en Sint Johannes, die ook onder het kruis stonden, daar waar Jezus de verlossende daad van zijn kruisdood verrichtte. Maria staat er biddend. De heilige familie was een biddende familie. Sint Johannes laat het evangelieboek zien over het leven, het sterven en de verrijzenis van Jezus. Er staat geschreven: “In principio erat verbum” dat is “In het begin was het Woord”. Dat wordt in het evangelie direct gevolgd door de bekende woorden “en het Woord is Vlees geworden”. Het mens geworden woord, Jezus, heeft Sint Jozef in zijn hand.
Evangelie (Mt 1, 18-21,24)
De geboorte van Jezus Christus geschiedde aldus. Toen Maria, de moeder van Jezus, aan Jozef ten huwelijk was gegeven, bemerkte men, voordat zij gingen samenwonen, dat zij ontvangen had van de Heilige Geest. Jozef echter, haar man, was rechtschapen en wilde haar niet in opspraak brengen; daarom dacht hij erover om in stilte van haar te scheiden. Maar, terwijl hij met die gedachte omging, verscheen hem ineens in een droom een engel des Heren, die hem zei: Jozef, zoon van David, vrees niet Maria, uw vrouw, tot u te nemen; want wat in haar geboren is, is het werk van Heilige Geest. En zij zal een zoon ter wereld brengen, en gij zult Hem de naam van Jezus geven; want Hij is het, die Zijn volk verlossen zal van de zonde. Toen Jozef uit de slaap was ontwaakt, deed hij zoals de engel des Heren hem had bevolen en hij nam zijn vrouw tot zich.
Overweging geestelijk leven Sint Jozef
Als je als ongelovige naar het evangelie kijkt zie je alleen een Zoon van David, een afstammeling van David die de naam Jezus kreeg. Jezus was arm, in een stal geboren, werd geminacht, vervolgd, mishandeld en gedood. Als je er alleen als rechtvaardige naar kijkt, zoals Sint Jozef in eerste instantie, dan kan Jezus, de vrucht van de schoot van Maria, je in grote verlegenheid brengen. Als verloofde van Maria stond Jozef er vlakbij. Maar Sint Jozef laat allerlei verwarrende gedachten door zich heen gaan. Hij woonde nog niet samen met Maria en had geen gemeenschap met haar gehad. Het kind kon dus niet van hem zijn en daarom kon hij ook niet bij haar blijven. Wij kennen dat soort verwarrende gedachten. De zeer rechtschapen Jozef, een man van goede wil, die de onschuld van Maria wel zag en wilde haar niet in opspraak brengen door formeel van haar te scheiden. Hij wilde geen wraak op haar nemen. Hij begon niet te schelden en te beschuldigen. Maar zelfs deze heilige rechtvaardige Jozef liet zich in eerste instantie leiden door alleen maar eigen menselijke gedachten. En die gedachten leiden zelfs tot het denken aan scheiding.
Gelukkig had Sint Jozef aandacht voor het geestelijk leven. Hij onderscheidde de goede geest die tot hem sprak. Hij hoorde de engel van God die tot hem sprak en dat gaf een totale wending. Geen scheiding, maar een huwelijk met Maria. “Vrees niet Maria, uw vrouw, tot u te nemen.” Nu legt de engel aan Jozef uit dat er twee kanten aan de gebeurtenissen zijn. Een natuurlijke kant, en een bovennatuurlijke kant. De vrucht van de schoot van Maria, voor alle tijden Gods Zoon en eeuwig Woord is mens geworden door de Heilige Geest. Want wat in haar geboren is, is het werk van de Heilige Geest, zegt de engel. Nu is dat bij elke menswording zo. De Heilige Geest die Heer is en het leven geeft, doet dat ook bij elke conceptie als man en vrouw gemeenschap hebben. Ook daar is een natuurlijke en een bovennatuurlijke dimensie. Maar Maria baarde Jezus, die niet de zoon van Jozef maar van God de Vader is. Dat Hij dat is blijkt ook uit het feit dat Hij met Pasen uit de doden verrezen is. Als de engel dan ook nog aan Jozef uitlegt dat Hij het Kind dat met Kerstmis geboren zal worden Jezus - dat betekent Redder - moet noemen omdat Hij de wereld zal verlossen van de zonde, heeft hij in feite het hart van het Credo verkondigd. En dat is hetzelfde Credo dat wij elke zondag belijden. Tevens is Kerstmis al in zijn totale context geplaatst. Er is namelijk niet alleen een Kind geboren in een stal, maar een verlosser is geboren die ons verlost uit de zonde en verzoend met God de Vader die in de hemel is.
Als aan ons dan het “Evangelie van God” verkondigd is, dan nog een oproep om aan dat evangelie te gehoorzamen. Hier kunnen we weer een voorbeeld aan Sint Jozef nemen. Nu hij de gelovige, de geestelijke dimensie van een zeer belangrijke gebeurtenis aanneemt, is de vrucht van de schoot van Maria geen buitenechtelijke zwangerschap meer waarvoor je je tegenover anderen moet schamen en die tot scheiding kan leiden, maar hij is van zeer nabij getuige geworden van de Menswording van de verlosser waarbij, volgens de litanie van de Heilige Jozef: “de Almachtige God aan de Heilige Jozef de taak heeft gegeven om als een trouw dienaar te waken over het begin van Zijn heilswerk”. Daarbij zal hij de weg gewezen worden doordat hij een geestelijk leven leidde en de woorden van de Engel van God onderscheidde en er gehoor aan gaf. Ook toen de Heilig Familie vluchten moest naar Egypte en toen ze weer konden terugkeren naar het Heilig Land. Jozef geloofde dat hij aan het Kind dat met Kerstmis geboren zou worden de naam Jezus, moest geven, en hij deed het ook. Jozef geloofde dat hij Maria tot zijn vrouw kon nemen, en hij nam Maria bij zich in huis.
Gebed tot Sint Jozef
Sint Jozef laten wij geloven dat er met Kerstmis een Redder geboren is, Jezus onze Heer, die ons verlost van zonde en verzoent met God de Vader door zijn kruisdood op Goede Vrijdag. Laten we u navolgen in een geestelijk leven en de ingevingen gewaarworden van de Heilige Geest die we met het vormsel hebben ontvangen. Laten we onze gekregen gaven van wijsheid en kracht gebruiken en gehoorzaam zijn aan deze ingevingen en een leven leiden overeenkomstig het evangelie dat leidt tot de verrijzenis van Pasen. Amen.
Diaken Edwin Veldman
